Pierwsza rocznica śmierci Krzysztofa Pendereckiego

29 marca 2021 roku jest dniem pierwszej rocznicy śmierci Krzysztofa Pendereckiego - wybitnego kompozytora, dyrygenta, pedagoga, honorowego członka wielu światowych akademii artystycznych i naukowych, doktora honoris causa 39 uniwersytetów. Maestro Penderecki zmarł w wieku 86 lat. 

Andrzej Giza, dyrektor Stowarzyszenia im. Ludwiga van Beethovena, poinformował w komunikacie przekazanym PAP o planowanej dacie uroczystego pogrzebu Krzysztofa Pendereckiego. Przez wzgląd na panującą pandemię uroczystość ta ma odbyć się dopiero 29 marca 2022 roku w kościele św. Apostołów Piotra i Pawła w Krakowie. Decyzja ta ułatwi osobom zza granic Polski uczestniczenie w ostatniej, ziemskiej drodze kompozytora. Na wniosek m.in. Ministra Kultury i Prezydenta Miasta Krakowa rodzina profesora zgodziła się na złożenie szczątków zmarłego w Panteonie Narodowym w Krakowie. Ponadto, przez wzgląd na liczne zasługi śp. Krzysztofa Pendereckiego dla kraju, uroczysty pogrzeb ma odbyć się w formule oficjalnych uroczystości państwowych. W ubiegłym roku odbyła się jedynie zamknięta rodzinna msza pogrzebowa, po której urnę z prochami zmarłego złożono tymczasowo w kościele św. Floriana w Krakowie. 

Krzysztof Penderecki należy do grona najbardziej znanych Polaków na świecie. Urodził się w 1933 roku w Dębicy na Podkarpaciu, skończył Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną w Krakowie. Pierwszym odniesionym przez niego sukcesem była nagroda na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień. Nazwisko Pendereckiego zagościło dłużej na językach muzycznych krytyków po premierze jego utworu pt. Tren – Ofiarom Hiroszimy, w którym dźwięki są wydobywane z instrumentów w sposób niezwykle nietypowy. Słuchając tej kompozycji ciężko uwierzyć, że jest ona zagrana przez orkiestrę, a nie stworzona elektronicznie. Maestro Penderecki został jednym z kluczowych twórców awangardowych.

Jak wielkim zdziwieniem dla wszystkich musiał być fakt, że Penderecki sięgnął w późniejszym okresie po formy klasyczne i wymknął się tym samym z wszelkich znanych ram. Krzysztof Penderecki stał się klasykiem awangardy. Powszechne uznanie przyniosły mu nie tylko kompozycje tak nietypowe, jak wyżej przedstawiony Tren - Ofiarom Hiroszimy czy Polymorphia na 48 instrumentów smyczkowych, ale także Pasja według św. Łukasza, Polskie Requiem, Symphony No. 3. Część dorobku kompozytora to muzyka inspirowana religią, ale nie tylko katolicką, co potwierdzają utwory takie jak: prawosławna Jutrznia oraz Hymn do św. Daniiła skomponowany na 850-lecie Moskwy. Na liście jego artystycznego dorobku nie brakuje również oper (Raj utracony, Czarna maska), utworów na orkiestrę dętą (Entrata, Luzerner Fanfare), utworów na zespół jazzowy (Actions) czy muzyki filmowej (Katyń reż. Andrzeja Wajda, Rękopis znaleziony w Saragossie reż. Wojciech Has).

Wachlarz muzycznych form i stylów obecny w twórczości profesora Krzysztofa Pendereckiego zdumiewa i potwierdza fakt, że był on jednostką wybitną, która trwale zostawiła po sobie ślad w historii muzyki. 

Aby upamiętnić rocznicę śmierci polskiego kompozytora, Opera Krakowska zaplanowała bezpłatną transmisję opery Diabły z Loudun w reżyserii Laco Adamika, którą będzie można obejrzeć dnia 29 marca o godzinie 18:30 na stronie Play Krakow. Diabły z Loudun to pierwszy utwór operowy napisany przez Krzysztofa Pendereckiego inspirowany powieścią Aldousa Huxleya The Devils of Loudun oraz dramatem Johna Whitinga The Devils. Akcja utworu toczy się wokół procesy księdza Grandiera, który odbył się na początku XVII wieku we francuskim Loudun. Ksiądz Urban Grandier został oskarżony o konszachty z diabłem. Historia ta wydarzyła się naprawdę, ale czy postanowiony wyrok był słuszny?

Źródło: tvp.info, PAP, krakow.pl