Królowa powróciła - recenzja "O włos" Katarzyny Bondy

Różnie to ostatnio bywało z Katarzyną Bondą i jej powieściami. Raczej gorzej niż lepiej, a na pewno bardzo nierówno. Jednak najnowsza jej powieść O włos pozwala powiedzieć, że Królowa Polskiego Kryminału powróciła do wielkiej formy.

 

Kiedy pierwsze części serii z psychologiem kryminalnym Hubertem Mayerem wpadły w moje ręce nie mogłem się wręcz od nich oderwać, połykałem je w dwa wieczory i z niecierpliwością czekałem na kolejne tomy. Podobnie było do połowy tetralogii o Saszy Załuskiej - Pochłaniacz i Okularnik były świetne, ale Lampiony i Czerwony Pająk już zdecydowanie słabsze. Miłość leczy rany to była już zupełnie inna Bonda, liryczna, zachwycająca umiejętnością zmiany stylu pisania i ubrania historii kryminalnej w zupełnie nowe ramy.  No a potem pojawiło się Miłość czyni dobrym, która była po prostu, nie waham się tego napisać, okropna, beznadziejna. Brnąłem przez nią przez pół roku i byłem w stanie przeczytać maksymalnie 2-3 strony na jeden raz. Potem Bonda wróciła do tak gorąco przed dekadą przyjętej serii z Meyerem i od razu w ciągu pół roku wypościła na rynek trzy części, które były średnie, słabsze w mojej opinii niż te sprzed lat. Z obawą więc i zaciekawieniem sięgnąłem po nową Bondę. Obawy okazały się niepotrzebne. O włos pokazuje, że kiedy najpopularniejsza polska pisarka kryminalna nie kombinuje z formą i treścią, nie spieszy się, jest po prostu mistrzynią.

 

Akcja jest tu niespieszna, ale też nie nadmiarowo rozciągnięta. Kolejne ofiary pojawiają się w można powiedzieć oczekiwanych momentach, śledztwo posuwa się do przodu stopniowo, natrafiając na wiele przeszkód, z którymi bohaterowie muszą się autentycznie zmagać, a nie omijają je niczym James Bond albo McGywer. Wyników badań DNA policjanci nie otrzymują w ciągu 20 minut od pobrania materiału, sekcje zwłok odbywają się poza miejscem zbrodni. Nic dziwnego powiecie, ale ci, którzy czytali ostatnie ksiąski Bondy z Meyerem, zrozumieją czemu to tak mocno podkreślam. Znajduje też autorka czas i miejsce na zaprezentowanie, jak myślę dość wierne i rze4czywiste, kryminalnego półświatka Warszawy. Dokładnie rzecz biorąc tej jego części, która zajmuje się narkobiznesem i prostytucją - tą niskich, ale i bardzo wysokich lotów. Przerażający to obraz, przyznam szczerze, do głębi poruszający, ale niestety wydaje się, że prawdziwy, do bólu prawdziwy.

 

Bohaterowie O włos to ludzie z krwi i kości, nie cyborgi, które nie muszą spać, jeść, pić. Mają swoje problemy, wady, zalety, ot,m normalnie ludzie, takich jak co dzień spotykamy w pracy, na ulicy. W większość to bardzo charakterystyczne postaci, dobrze, konsekwentnie i logicznie zbudowane. Przemyślane i dopracowane. Narysowane nie tylko białą i czarną kredką, ale mające wiele odcieni szarości. Narracja jest jednolita, wyłączając jedną retrospekcję, która wydaje się konieczna, jak najbardziej na miejscu. Pisarstwo Bondy zawsze charakteryzowało się mocną stroną językową i stylistyczną, nawet gdy forma i treść pozostawała wiele do życzenia. Tak jest i tutaj, trudno się przyczepić czy to do dialogów, czy opisów. czyta się gładko, przyjemnie.

 

Pomysł na intrygę kryminalną nie jest jakość bardzo oryginalny, kolejny seryjny morderca, z wszystkimi typowymi cechami, zachowaniami osobowości psychopatycznej. Rozwiązanie poznajemy dość wcześnie, niemal od początku wiemy kto jest zbrodniarzem, ale nie psuje to bynajmniej przyjemności z lektury. Wręcz odwrotnie, bardzo wciągające jest śledzenie, jak bohaterowie stopniowo dochodzą do tego, co czytelnik już w sumie wie, albo czego może się domyślać z dużą dozą prawdopodobieństwa. Jednak na sam koniec i tak jesteśmy zaskoczeni, choć trochę. Nie jest to książka, która wciąga bez reszty, lektura w jeden wieczór jest raczej mało realna, ale to raczej jej plus, bo można ją smakować bez poczucia straty.

 

W dobrym kierunku poszła wreszcie Katarzyna Bonda. Mam nadzieję, że po kilku latach dość chaotycznego rzucania się od jednego do drugiego pomysłu, skoncentruje się na jednej serii, na jednym bohaterze. Próby naśladowania swojego byłego partnera, wiecie zapewne o kim piszę, nie przyniosły nic dobrego. Pani Kasiu, niech pani pociągnie serię z Sobieskim dalej, ale niech pani się po pierwsze nie spieszy, rzeszy wiernych czytelników (do jakich i ja się zaliczam) nikt pani nie zabierze, po drugie niech pani zostawi resztę pomysłów na jakiś inny czas. Paradokumenty ani historie miłosne nie wychodzą pani tak dobrze, jak rasowe kryminały i thrillery. Warto się z tym pogodzić.

 

Tytuł: O włos

Autorka: Katarzyna Bonda

Data premiery: 23 marca 2022

Wydawnictwo: MUZA SA

 

Ocena: 8/10

 

Katarzyna Bonda – najpopularniejsza autorka powieści kryminalnych w Polsce. Jest autorką serii kryminalnej z Hubertem Meyerem (Sprawa Niny Frank, Tylko martwi nie kłamią, Florystka, Nikt nie musi wiedzieć, Klatka dla niewinnych, Balwierz), tetralogii z profilerką Saszą Załuską (Pochłaniacz, Okularnik, Lampiony i Czerwony Pająk), a także powieści kryminalnych inspirowanych prawdziwymi zdarzeniami Miłość leczy rany i Miłość czyni dobrym. Pisarka ma w dorobku również dokumenty kryminalne: Polskie morderczynie (na podstawie, których powstanie serial) oraz Zbrodnia niedoskonała i Motyw ukryty napisane wspólnie z Bogdanem Lachem. Powieść O włos otwiera serię kryminalną z nowym bohaterem, detektywem Jakubem Sobieskim. Do tej pory książki Katarzyny Bondy sprzedały się w Polsce w nakładzie przekraczającym dwa miliony egzemplarzy. Są wydawane w 16 krajach. Prawa do edycji zagranicznych zakupiły największe wydawnictwa na świecie, m.in. Hodder & Stoughton i Random House. W kwietniu 2021 roku stacja TVN wyemitowała serial Żywioły Saszy na podstawie Lampionów. Prawa do adaptacji książki dokumentalnej Polskie morderczynie zakupiła Nordic Entertainment Group – serial fabularny będzie emitowany w Viaplay.

 

Opis fabuły: Kabaty. Osiedle jednej z warszawskich dzielnic, której południową granicę wyznacza Las Kabacki. To tu policja znajduje zmasakrowane zwłoki młodej kobiety. Ale to nie koniec makabrycznych odkryć, bo w trakcie przeczesywania okolicy okazuje się, że ciała są dwa, a z życiem w dramatycznych okolicznościach pożegnały się siostry Sapiega. Wkrótce śledczy trafiają na coś jeszcze: spięty zieloną wstążką pukiel blond włosów, który z całą pewnością nie należał do zamordowanych kobiet. Czy kosmyk jest zapowiedzią następnych zbrodni? Gdy ginie kolejna kobieta, nikt nie ma już wątpliwości: Kosiarz z Kabat, bo tak okrzyknęły go media, wciąż działa. Do akcji nieformalnie wkraczają były policjant po przejściach Jakub Sobieski i walcząca rozmaitymi sposobami o awans aspirant Ada Kowalczyk. Wkrótce odkrywają, że morderca sieje postrach zwłaszcza wśród pracownic agencji towarzyskich. To w prostytutkach upatruje kolejnych ofiar. Jakub i Ada przenikają do środowiska luksusowych agencji oferujących usługi seksualne „linii prestiż” – czyli te najbardziej nietypowe. Sobieski szybko dostrzega, że świat stróżów prawa i przestępczy półświatek przenikają się i trudno dociec, kto po której stronie stoi. Zadając niewygodne pytania, ściąga na siebie uwagę ludzi, którzy nie cofną się przed niczym, aby zachować władzę i pozycję. Czy młodemu detektywowi uda się wytropić mordercę, zanim życie straci kolejna kobieta?