Szkodliwe zanieczyszczenie światłem

Nie od dziś wiadomo, że nadmierne światło powoduje powstawanie nad miastami charakterystycznej łuny (szczególnie przy wilgotnym lub zanieczyszczonym powietrzu), którą bardzo dobrze widać, gdy odbija się na chmurach wiszących nad miastem. Taka łuna istnieje nawet, gdy niebo jest bezchmurne i powoduje, że nie widzimy większości gwiazd, które w ciemniejszych rejonach są bez problemu widoczne gołym okiem.

 

Jest to głównie problemem dla miłośników astronomii, lecz wpływa także niekorzystnie na rośliny i zwierzęta nocne. Rośliny potrzebują wyraźnego rozgraniczenia między jasną a ciemną porą dnia – jest to uwarunkowane tym, że do przeprowadzania fotosyntezy potrzebują światła słonecznego.

Zaburzenie cyklu dobowego powoduje między innymi rozregulowanie okresów kwitnienia, co wpływa negatywnie na cały ekosystem i może prowadzić np. do spadku liczby zapyleń, a tym samym ograniczenia rozwoju roślinności.

 

Wpływ na zdrowie

 

Zdrowy sen jest możliwy, gdy nie jesteśmy narażeni na zbyt duże oświetlenie w jego trakcie. Niestety - dla osób żyjących w miastach osiągnięcie dostatecznej ciemności w pokoju jest utrudnione, ze względu na latarnie, iluminacje i inne obiekty, których światło, mimo nawet grubych zasłon, może wpadać do pokoju. Niedostateczna ciemność w pomieszczeniu, w którym śpimy, może być przyczyną bezsenności oraz snu złej jakości, przez co regeneracja nie będzie pełna.

 

Co możemy zrobić?

 

Jakie działania może podjąć każdy z nas, by pomóc nie tylko roślinom i zwierzętom, ale również własnemu zdrowiu i astronomom? Osoby prywatne mogą zrobić niewiele - można np. wyłączać na noc zewnętrzne oświetlenie naszego domu i ogrodu. Wiele natomiast mogą zrobić firmy i przedsiębiorstwa, ograniczając jasność swoich szyldów, neonów i telebimów. Przede wszystkim jednak reflektory oświetlające budynki, szyldy i billboardy kierować w dół zamiast w górę – w ten sposób można nie tylko zapobiec uciekaniu światła w kosmos, ale także doświetlić część terenu wokół instalacji. Niestety, najwięcej energii świetlnej produkują nie prywatne osoby ani nie oświetlenie ulic i placów miejskich, lecz głównie bardzo jasno oświetlone zakłady przemysłowe (np. rafinerie), lotniska, dworce kolejowe, porty, węzły autostradowe i inne punkty transportowe lub logistyczne oraz stadiony piłkarskie. To właśnie w tych miejscach, za sprawą ogromnych reflektorów mających za zadanie oświetlić jak największy obszar, produkowane jest najwięcej światła. Jak wiadomo, mocne oświetlenie jest niezbędne do funkcjonowania tych obiektów. Niemniej - nawet niewielka redukcja nadmiernego oświetlenia w miastach może przyczynić się do poprawy funkcjonowania miejskiej flory, życia zwierząt mieszkających na oświetlanych sztucznie terenach, a także oczyścić niebo z nadmiernej łuny i ułatwić nam zdrowy sen, wraz z zachowaniem dobowego cyklu biologicznego.

 

Światło a ekonomia

Oszczędność energii świetlnej jest również bardzo ważna w kontekście oszczędności produkcji – rozsądnie gospodarując sztucznym światłem możemy nie tylko zapobiegać nadmiernemu oświetleniu wokół nas, ale też wpłynąć korzystnie na środowisko, poprzez zmniejszenie produkcji energii elektrycznej (która między innymi w Polsce jest produkowana głównie ze spalania paliw kopalnych, co przyczynia się do emisji zanieczyszczeń do atmosfery). Będzie to dla nas także korzystne ekonomicznie – najzwyczajniej zapłacimy mniej za prąd.

 

 

 

 

Bibliografia i godne polecenia:

 

https://www.ciemneniebo.pl/pl/artykuly/22-artykuly-i-publikacje/317-light-pollution-w-czym-tkwi-problem

https://www.ciemneniebo.pl/pl/artykuly/22-artykuly-i-publikacje/261-jak-zanieczyszczenie-swiatlem-wplywa-na-srodowisko-naturalne

http://www.darksky.org/

http://www.swiatnauki.pl/8,461.html