Dzieworództwo - pisklęta kondora kalifornijskiego wykluły się z niezapłodnionych jaj

Pracownicy naukowi z San Diego Zoo Wildlife Alliance poinformowali o wylęgu dwóch piskląt kondora kalifornijskiego, do jakiego doszło z niezapłodnionych jaj. Odkrycie dotyczy partenogenezy, inaczej dzieworództwa lub rozmnażania bezpłciowego. Historyczne wydarzenie potwierdzono za pomocą wykonania molekularnych testów genetycznych.

Dzieworództwo może być w niedalekiej przyszłości ważnym obszarem badań genetycznych w przyrodzie. Nowe informacje w tej dziedzinie pochodzą z rutynowej analizy próbek biologicznych, które zostały pobrane od dwóch kondorów kalifornijskich w ramach programu hodowlanego. Naukowcy instytutu badawczego w San Diego odkryli, że dwa pisklęta kondora były spokrewnione z konkretną samicą (swoją matką). Złożone jaja były niezapłodnione, a mimo to wykluły się z nich pisklęta. W wynikach badawczych wykazano, że jednocześnie żadne z nich nie było genetycznie powiązane z samcem. Na tej podstawie wysunięto wniosek głoszący, że doszło do partenogenezy, a młode ptaki są pozbawione ojca.

Obie matki przebywały na stałe z płodnymi partnerami płci męskiej, stąd też zjawisko dzieworództwa potencjalnie nie powinno mieć miejsca. Jest to pierwsza udokumentowana partenogeneza u kondorów i doszło do niej bez sztucznego oddzielania przedstawicieli obu płci. W świecie zwierząt ten typ rozrodu stanowi naturalną formę rozmnażania bezpłciowego, gdzie zarodek pochodzi wyłącznie od komórki samicy i nie towarzyszy temu zapłodnienie plemnikami samca. Pomimo tego zachowuje on zdolność do dalszego rozwoju, zawierając wyłącznie materiał genetyczny matki. Powstałe w ten sposób potomstwo nazywane jest partenotami.

Zjawisko to jest dość dobrze znane biologom, jednak zwykle do partenogenezy dochodzi w warunkach ograniczonego dostępu do samca. Partenoty kondorów kalifornijskich posiadają rodzeństwo, które obie matki wydały na świat po sparowaniu z samcami. Przyczyny zaobserwowanego dzieworództwa kondorów nie są jasne, gdyż nie sposób wyjaśnić ich brakiem dostępu do partnera płci przeciwnej. W XX i XXI wieku podobne sytuacje miały miejsce u przedstawicieli ptactwa gospodarskiego, w tym u indyków, zięb, gołębi domowych, chociaż w tych ostatnich przypadkach jaja nie przeszły do ​​stadium wylęgowego.

Przez ostatnie 30 lat ekolodzy prowadzą szeroko zakrojone badania genetyczne i genomiczne, wykorzystując głównie próbki krwi, błony skorupek jaj, tkanki i pióra, aby pozyskać informacje na temat dziedziczności genów u kondorów. Ich celem pozostawało do tej pory jednoznaczne potwierdzenie zdolności dzieworódczych w królestwie zwierząt.

Źródło: San Diego Zoo Wildlife Alliance