Parlament Europejski przyjął dyrektywę o prawie autorskim

12 września Parlament Europejski przyjął dyrektywę o prawach autorskich na jednolitym rynku cyfrowym, potocznie nazywaną ACTA2. Za przyjęciem dyrektywy głosowało 438 europosłów, 226 było przeciw, natomiast 39 wstrzymało się od głosu. 

 

Jest to drugie głosowanie na temat ACTA2, poprzednie odbyło się 20 czerwca tego roku i zakończyło się odrzuceniem dyrektywy. Projekt od początku wywołuje duże kontrowersje. Jego zwolennicy twierdzą, że pomoże lepiej chronić prawa twórców i dostosuje przepisy do wymagań stawianych przez rynek cyfrowy. Przeciwnicy argumentują, że może on ograniczyć wolność internautów i doprowadzić do cenzury prewencyjnej, a także opóźnić prace nad rozwojem sztucznej inteligencji w Europie. 

 

Najwięcej kontrowersji wzbudzają artykuły 11. oraz 13. Pierwszy z nich zakłada przyznanie wydawcom praw pokrewnych. Prawa te są rodzajem praw własności intelektualnej i mają zabezpieczać nakłady poniesione przez wydawcę przy rozpowszechnianiu jego materiałów. Przykłady takich kosztów to pensje grafików, dziennikarzy albo nakłady poniesione na rozwój redakcji. Przeciwnicy dyrektywy nazywają ten artykuł "podatkiem od linków", argumentując, że artykuł wymusi na portalach agregujących treści opłatę, którą będą musieli uiścić na rzecz wydawców.

 

Artykuł 13. nakłada na dostawców usług internetowych odpowiedzialność za treści zamieszczone tam przez ich użytkowników oraz obowiązek filtrowania treści tam zamieszczanej pod kątem łamania praw autorskich, jeszcze przed publikacją. To właśnie ten artykuł budzi obawy na temat cenzury w internecie. Dodatkowo zachodzi obawa, że mniejsze portale nie będą w stanie filtrować treści zamieszczanych przez użytkowników, co spowoduje ich zniknięcie z rynku. 

 

Wątpliwości dotyczące prac nad rozwojem sztucznej inteligencji budzi natomiast art. 3., który wprowadza ograniczenie związane z eksploracją tekstów i danych. Takie zbiory danych wykorzystywane są do trenowania SI, które dzięki temu można wykorzystywać do automatycznej analizy zdjęć satelitarnych, tłumaczenia tekstów itp. Do tej pory zbiory danych były często darmowe, np. zbiór komentarzy w portalach internetowych. Artykuł 3. pozwoli portalom na żądanie opłat licencyjnych od firmy, która prowadzi badania, co może zwiększyć koszty treningu sztucznej inteligencji. Spod tych obostrzeń mają być wyjęte tylko organizacje badawcze.  

 

Parlament Europejski zapewnia, że celem Dyrektywy o Prawie Autorskim jest wyłącznie ochrona twórców i wydawców treści. Z obowiązków nakładanych przez dyrektywę mają być wyłączone małe i mikro platformy. Przepisy mają również nie obejmować niekomercyjnych encyklopedii internetowych czy oprogramowania open source.