Rosnące wymogi środowiskowe stają się wyzwaniem dla firm. Dostosowanie do przepisów coraz droższe

W ostatnich latach wymogi środowiskowe w Unii Europejskiej znacząco się zaostrzyły. Coraz więcej przepisów i obowiązków sprawozdawczych spada na przedsiębiorstwa, które muszą dostosować się do dynamicznie zmieniającego się prawa. Wiele z nich przyznaje, że wdrażanie regulacji staje się nie tylko trudne organizacyjnie, ale i coraz bardziej kosztowne. Jednocześnie eksperci podkreślają, że odpowiednie zarządzanie tym obszarem może przynieść firmom realne korzyści — od uniknięcia kar po poprawę wizerunku i budowanie przewagi konkurencyjnej.

Nowe przepisy wymuszają zmiany w firmach

Z roku na rok lista obowiązków środowiskowych rośnie. Na przedsiębiorców nałożono m.in. przepisy dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producenta, systemu kaucyjnego czy unijnych regulacji ograniczających użycie jednorazowych tworzyw sztucznych (dyrektywa SUP). Dodatkowo wprowadzono rozporządzenie EUDR, które zakazuje importu towarów pochodzących z wylesiania, oraz mechanizm CBAM mający zniwelować różnice w kosztach emisji pomiędzy producentami z UE a importerami spoza niej.

Każdy z tych elementów wymaga od firm nie tylko wdrożenia nowych procedur, lecz także prowadzenia szczegółowej dokumentacji. W efekcie wiele przedsiębiorstw boryka się z chaosem organizacyjnym i brakiem jednej osoby odpowiedzialnej za kwestie środowiskowe.

Rosnące koszty i skomplikowane rozliczenia

Eksperci zwracają uwagę, że wymogi środowiskowe wiążą się z coraz wyższymi kosztami działalności. Przykładem są opłaty za korzystanie ze środowiska, które rosną wraz z każdą aktualizacją przepisów. W 2025 roku stawka za emisję gazów i pyłów wzrosła do 570,62 zł za kilogram, co jest znaczącym obciążeniem dla firm produkcyjnych i logistycznych.

Do tego dochodzi konieczność prowadzenia raportów i sprawozdań środowiskowych w systemie KOBiZE oraz przestrzegania terminów składania wykazów – co roku do 31 marca. W przypadku mniejszych firm wprowadzono pewne uproszczenia, jednak większość przedsiębiorców musi szczegółowo rozliczać swoje emisje, odpady czy zużycie surowców.

Kto dobrze zaplanuje, ten zyska przewagę

Wdrożenie odpowiednich strategii środowiskowych może przynieść wymierne efekty. Firmy, które szybko uporządkują swoje procesy i racjonalnie wdrożą nowe obowiązki, mogą zyskać finansowo i wizerunkowo. Przedsiębiorcy, którzy zainwestują w technologie ograniczające emisje lub poprawiające efektywność energetyczną, często mają szansę na preferencyjne pożyczki czy dotacje.

Środki pochodzące z opłat za korzystanie ze środowiska zasilają Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Fundusz finansuje m.in. modernizację ciepłowni, inwestycje w odnawialne źródła energii i rozwój gospodarki obiegu zamkniętego. W 2024 roku wypłacono ponad 13,5 mld zł wsparcia, a w 2025 roku planowana pula ma sięgnąć nawet 25 mld zł.

Inwestycje w ochronę środowiska to przyszłość

W dobie rosnącej świadomości ekologicznej i coraz surowszych regulacji unijnych nie ma odwrotu od zielonej transformacji. Firmy, które zlekceważą wymogi środowiskowe, mogą nie tylko zapłacić wysokie kary, ale też stracić zaufanie klientów i partnerów biznesowych. Z kolei ci, którzy potraktują ekologię jako element strategii rozwoju, mają szansę na długofalowe korzyści – niższe koszty, lepszy wizerunek i łatwiejszy dostęp do finansowania.

Rosnące opłaty za korzystanie ze środowiska oraz skomplikowane przepisy to wyzwanie, z którym zmaga się coraz więcej przedsiębiorstw. Jednak właściwe podejście do zarządzania środowiskiem może przekształcić ten obowiązek w atut. Przyszłość należy do firm, które potrafią połączyć efektywność ekonomiczną z odpowiedzialnością ekologiczną.