Lekcja historii - BMW E46 GTR

Kiedy jeszcze chodziłem do szkoły, czy to do gimnazjum, czy do liceum, podobnie jak każdy uczyłem się historii. Wielu ten przedmiot kochało, wielu również nienawidziło. Historia, jako przedmiot humanistyczny, w dużej mierze opiera się na popularniej pamięciówce. Ja osobiście nigdy nie miałem problemu z zapamiętywaniem dat czy ciekawych wydarzeń. Nie wiem, czy była to zasługa mojego wrodzonego talentu do historii, czy jednak nauczycieli, których od tego przedmiotu zawsze miałem, tak zwanych: „z powołania”. No, ale nie o tym…

Tematem dzisiejszej lekcji historii będzie GTR. Nie GT-R, nie GT R, a po prostu GTR. BMW E46 GTR.

 

Jeżeli jakimś cudem fani Nissana i Mercedesa nadal tu są, obiecuję, że samochód o którym opowiem, będzie równie fascynujący co prędkość maksymalna GT-R’a (348 km/h), czy czas, jaki osiągnął GT R w Zielonym Piekle (7:10,92 min).

 

Skupmy się jednak na lekcji. Cała historia tego fenomenu rozpoczęła się w 2001 roku, kiedy to team Schnitzer Motorsport wystawił w American Le Mans Series (ALMS) BMW E46 GTR w klasie GT2. Jörg Müller - kierowca zespołu, wygrał 7 z 11 wyścigów sezonu.

 

Zacznijmy od serca tej wyścigówki. W nadwoziu E46 umieszczony został silnik o oznaczeniu P60B40, czyli V8 o pojemności 3997 cm3 i mocy 450 KM przy 7500 rpm oraz momentem 480 Nm przy 5500 rpm. Aluminiowy blok i głowica spowodowały utratę aż 14 kg masy w stosunku do rzędowej szóstki o pojemności 3,2l z wersji M3. Zastosowano suchą miskę olejową, czyli układ w którym olej nie jest gromadzony w klasycznej misce olejowej, tak jak w większości samochodów, a w zbiorniku zamontowanym obok silnika. Takie rozwiązanie posiada minimum dwie pompy, z czego jedna odpowiada za doprowadzanie oleju do silnika, a druga za wypompowywanie go z miski olejowej i odprowadzanie z powrotem do zbiornika. Dzięki takiemu zabiegowi, silnik ma cały czas optymalne smarowanie nawet przy dużych przeciążeniach. GTR wyposażony był również w manualną skrzynię biegów i dwutarczowe sprzęgło. Całość przeniesienia napędu wieńczył mechanizm różnicowy o ograniczonym poślizgu (tak, szpera).

 

 

Ktoś może powiedzieć, że silnik to nie wszystko. To prawda, bo nad zawieszeniem i usztywnieniem podwozia głowili się najznamienitsi inżynierowie BMW. Nie zabrakło również rozpórki na kielichach z przodu, a także z tyłu, na punktach kotwiczenia amortyzatorów. Zmodyfikowany front samochodu, ogromne wloty powietrza na masce i monstrualny spojler, zapewniały odpowiedni docisk aerodynamiczny. Oczywiście maska, dach, zderzaki i lotka zostały wykonane z włókna węglowego dla ograniczenia masy pojazdu.

 

 

Teraz, jak już nakreśliłem mniej więcej specyfikację samochodu, wypadałoby dokończyć o co chodzi z tym ALMS. Otóż, jak wspomniałem na początku, Schnitzer Motorsport wypuścił ten samochód w sezonie 2001. Po oczywistej wygranej zarówno w klasyfikacji kierowców jak i zespołów, konkurencja bezlitośnie stwierdziła, że samochód którym startuje Jörg Müller, nadawałby się bardziej do klasy Prototype niż GT. Oczywistym założeniem klasy Gran Tourer jest fakt, że samochody w niej startujące mają być jak najbardziej zbliżone do ich drogowych odpowiedników. O ile E46 faktycznie istniało i miało się w tamtych czasach świetnie, o tyle silnik V8 nie miał swojego drogowego odpowiednika w tym modelu.

 

Ktoś tym razem mógłby spytać, dlaczego więc BMW zdecydowało się na taki krok. Otóż sprawa jest banalna. Luka w regulaminie ALMS mówiła wyraźnie, że można homologować samochód do startów w tej serii, o ile ma on swój drogowy odpowiednik. Nie było najmniejszej wzmianki o silniku, jaki miałby się znajdować w homologowanym pojeździe. Władze serii po sezonie 2001 oczywiście zmieniły regulamin, dodając zapis mówiący o tym, że samochód homologowany musi być sprzedawany minimum na dwóch kontynentach przez 12 miesięcy od wydania przepisu. Niedługo później dodano kolejny zapis, nakładający na producenta obowiązek wyprodukowania 100 egzemplarzy pojazdu homologowanego i 1000 egzemplarzy jednostki napędowej, w którą będzie wyposażony samochód startujący w ALMS.

 

Drogowy GTR był prawdziwą wyścigówką przystosowaną do jazdy po drogach publicznych, a nie, jak w większości takich projektów, usportowioną wersją jej seryjnego odpowiednika. Fakt ten łatwo podkreśla kwota, za którą był oferowany. 250 000 euro, co w przeliczeniu na ówczesny kurs złotówki, wynosiło około 900 000 zł. Całość pięknie podkreśla jeszcze jedna informacja: M3 E46 było jakieś 5 razy tańsze. Wow!

 

Drogowa wersja, podobnie jak torowa, również posiadała elementy nadwozia wykonane z włókna węglowego. Wnętrze zostało zaprojektowane ze szczególnym naciskiem na pozostawienie małej wagi samochodu. Nie znalazło się miejsce dla tylnej kanapy, natomiast z przodu pojawiły się lekkie fotele kubełkowe. Szpera i 6-biegowa skrzynia biegów zostały bezpośrednio zaadaptowane z wyścigówki. Wszystkie te zabiegi spowodowały, że waga samochodu wynosiła zaledwie 1350 kg. Jedynie jednostka P60B40 miała w niej ograniczoną moc do około 387 KM. Nie przeszkodziło to jednak street’owemu GTR’owi w zamknięciu licznika na 295 km/h.

 

 

Informacje co do ilości wyprodukowanych egzemplarzy, są dosyć sprzeczne. Ciężko jednoznacznie stwierdzić ile sztuk opuściło fabrykę. Spotkałem się z informacjami o wypuszczeniu na rynek 10 czy 20 sztuk, a także o wersji w której to BMW wyprodukowało 6 sztuk, z czego 3 zostały wyznaczone jako pojazdy inżynieryjne, a następnie zniszczone, a 3 zostały zatrzymane przez samo BMW.

 

Pośród tego wszystkiego pewne jest jedno - BMW nie podjęło rzuconej rękawicy i w 2002 roku nie pojawiło się za oceanem w serii ALMS. W 2003 roku dwie torowe wersje GTR’a pojawiły się ponownie pod szyldem Schnitzer Motorsport. Tym razem zespół wystartował w 24 Hours Nürburgring. W 2004 i 2005 kierowcy zajmowali tam 1 i 2 miejsce. Warto wspomnieć, że startowali tam z nieco zmodyfikowanym silnikiem. Zmiany w układzie dolotowym zwiększyły moc do ponad 500 KM, dzięki czemu BMW dominowało w klasie Prototype nad projektami znacznie bardziej zaawansowanymi.

 

 

Nie mam tyle odwagi, żeby marzyć o posiadaniu, czy chociażby przejechaniu się tym samochodem kiedykolwiek, natomiast jeżeli na świecie istnieje jakikolwiek oryginalny egzemplarz drogowego BMW E46 GTR, wystarczyłoby mi w zupełności, gdybym mógł go zobaczyć.

 

 

Jako ciekawostkę warto wspomnieć, że opisywane wyżej E46 zostało wykorzystane w grze Need For Speed: Most Wanted - mieliśmy możliwość ścigać się nim na samym początku.

 

Fot. Sam Cobb