Co ma wspólnego choroba Parkinsona z gruźlicą?

Jak donosi Neuroscience News, naukowcy z Francis Crick Institute przy współpracy z Newcastle University i GlaxoSmithKline odkryli, że mechanizm, którego używa układ odpornościowy do zwalczania infekcji bakteryjnych – takich jak gruźlica – może mieć swój udział w chorobie Parkinsona. Badania zostaną opublikowane w The EMBO Journal.

 

Choroba Parkinsona jest chorobą neurodegeneracyjną objawiającą się umieraniem komórek nerwowych w mózgu i niedoborem dopaminy – ważnego neuroprzekaźnika. Dotychczas przyczyny choroby nie zostały poznane. Różne badania wskazywał m. in. na powiązania z florą jelitową czy zaburzeniami w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Najnowsze badania również dostarczają dowodów na tę drugą opcję.

 

Najczęstszą zmianą u pacjentów cierpiących na Parkinsona jest mutacja w genie LRRK2 kodującym białko o tej samej nazwie. Mutacja ta powoduje, że produkowane białko wykazuje zwiększoną aktywność. Obecnie są prowadzone badania kliniczne nad lekami blokującymi nadaktywne białko, jednak nieznajomość mechanizmu, który powoduje, że LRRK2 przyczynia się do rozwoju choroby Parkinsona, utrudnia stworzenie skutecznego leczenia.

 

Badania brytyjskich naukowców sugerują, że LRRK2 zaangażowane jest także w walkę układu odpornościowego z bakteriami powodującymi choroby takie jak gruźlica.

 

Kiedy organizm człowieka zostaje zaatakowany przez Mycobacterium tuberculosis (bakterie wywołujące gruźlicę), drobnoustroje zostają rozpoznane i pochłonięte przez makrofagi (komórki układu odpornościowego). Bakterie we wnętrzu komórki zostają zamknięte w fagosomach. Struktury te następnie łączą się z lizosomami, czyli pęcherzykami zawierającymi enzymy hydrolityczne, które trawią zawartość fagosomów.

 

Badacze odkryli, że proces ten ulega zakłóceniu przez LRRK2, które zapobiega łączeniu się fagosomów z lizosomami. Okazuje się, że makrofagi – zarówno u myszy, jak i ludzi – u których usunięto gen kodujący LRRK2, wykazywały zwiększoną reakcję na bakterie powodujące gruźlicę.

 

Jak mówi jeden z autorów badań Susanne Herbst: - Myślimy, że ten mechanizm może odgrywać rolę również w chorobie Parkinsona, podczas której białko zwane ciałami Lewy’ego akumuluje się w komórkach nerwowych w mózgu i powoduje uszkodzenia. Naukowcy podejrzewają, że LRRK2 może powstrzymywać komórki układu odpornościowego przed usuwaniem gromadzącego się białka, co prowadzi do zaburzenia funkcji neuronów.

 

Badania dają również nadzieję na nowe i skuteczniejsze metody leczenia gruźlicy, która rocznie zabija 1,67 milionów ludzi na całym świecie. Jest to tym bardziej istotne, ponieważ bakterie powodujące chorobę stają się odporne na kolejne antybiotyki. Badacze planują sprawdzić, czy leki blokujące LRRK2 stosowane w chorobie Parkinsona mogą być skuteczne także przeciwko Mycobacterium tuberculosis. Jak mówi jeden z autorów Max Gutierrez: - Leki blokujące LRRK2 już są rozwijane w celu leczenie Parkinsona, my spróbujemy skierować je przeciwko gruźlicy. Nie powinno być to trudne, ponieważ gruźlica atakuje płuca, dlatego lek nie musiałby przekraczać bariery krew-mózg jak w chorobie Parkinsona.

 

Dzięki odkryciu naukowców możliwe jest rozwinięcie także bardziej efektywnego leczenia choroby Parkinsona. Jest to niezwykle istotne w starzejącym się społeczeństwie państw wysokorozwiniętych, które coraz częściej dotykane jest przez choroby neurodegeneracyjne. Co więcej, wyniki naukowców zwracają uwagę na możliwe podłoże immunologiczne tej choroby i sugerują, że być może dalsze poszukiwania badaczy powinny bardziej skupić się na tej dziedzinie nauki.