Komisja Europejska ogłosiła zatwierdzenie umowy handlowej z państwami Mercosuru, czyli Argentyną, Brazylią, Paragwajem i Urugwajem. Decyzję podjęto na posiedzeniu kolegium komisarzy, a dokument – pierwotnie podpisany w grudniu 2024 roku – został rozszerzony o dodatkowe klauzule ochronne. To właśnie one miały rozwiać obawy państw takich jak Polska i Francja.

Klauzule bezpieczeństwa w umowie

Nowe zapisy przewidują, że Polska będzie mogła wprowadzić specjalną klauzulę bezpieczeństwa w przypadku, gdyby import produktów wrażliwych, takich jak drób czy cukier, zagroził stabilności rodzimej produkcji. Oznacza to, że nadmierny napływ towarów spoza UE będzie można ograniczyć. Komisja Europejska zobowiązała się również do monitorowania rynku i publikowania raportów co pół roku.

Dodatkowym zabezpieczeniem są kontyngenty importowe, czyli ustalone limity. Powyżej określonej wielkości sprowadzanie towarów z krajów Mercosuru nie będzie możliwe. W przypadku kryzysu przewidziano także pakiet rekompensat o wartości ponad 6 miliardów euro.

Nowe możliwości dla polskich producentów

Choć polski rząd zapowiedział sprzeciw wobec ratyfikacji, Komisja Europejska przekonuje, że porozumienie otworzy przed Polską nowe możliwości handlowe. Chodzi m.in. o eksport alkoholu, czekolady, słodyczy, mleka w proszku czy serów. Dodatkowo polska wódka i żubrówka zostały wpisane na listę chronionych oznaczeń geograficznych w państwach Mercosuru, co oznacza, że nie będzie można ich podrabiać na tamtejszych rynkach.

Francja i Polska naciskały na zmiany

Największe naciski na wprowadzenie dodatkowych zabezpieczeń wyszły od Francji, która w ostatnich miesiącach intensywnie konsultowała się z Polską, Włochami i Rumunią. Wspólne stanowisko tych państw podkreślało, że klauzula ochronna musi być integralną częścią dokumentu. Bruksela ostatecznie przychyliła się do tych postulatów, co otworzyło drogę do zatwierdzenia umowy.

Proces ratyfikacji

Kolejnym etapem będzie ratyfikacja dokumentu. Komisja Europejska proponuje, aby część handlowa została wdrożona tymczasowo – jeszcze zanim całość zatwierdzą parlamenty wszystkich państw członkowskich. Wymaga to jednak zgody Parlamentu Europejskiego oraz większości krajów w Radzie UE. Do przyjęcia konieczne jest poparcie 15 państw reprezentujących 65 procent ludności Unii.

Umowa handlowa UE–Mercosur otwiera szerokie możliwości współpracy gospodarczej, ale budzi też wiele kontrowersji. Polska zyska potencjalne nowe rynki zbytu, jednak obawy o konkurencję dla krajowych producentów pozostają żywe. Wiele wskazuje na to, że proces ratyfikacji będzie jednym z bardziej burzliwych w najbliższych miesiącach.