Dobrostan nauczycieli i zagrożenie luką pokoleniową w polskiej edukacji
- Dodał: Poinformowani .pl
- Data publikacji: 14.10.2024, 09:25
Polski system edukacyjny staje przed poważnym wyzwaniem związanym z dobrostanem nauczycieli i narastającym brakiem młodej kadry pedagogicznej. Mimo że uczniowie w Polsce osiągają dobre wyniki w testach międzynarodowych, takich jak PISA czy PIRLS, problemem pozostaje ich samopoczucie w szkole, a także trudności nauczycieli związane z pracą w tym zawodzie.
Problemy z dobrostanem nauczycieli i uczniów
Zarówno uczniowie, jak i nauczyciele zmagają się z niskim poziomem dobrostanu, który przekłada się na ich funkcjonowanie w społeczności szkolnej. Prof. Małgorzata Żytko z Uniwersytetu Warszawskiego zwraca uwagę na to, że szkoła powinna tworzyć bezpieczną i wspierającą atmosferę nie tylko dla uczniów, ale również dla nauczycieli, którzy są kluczowym elementem procesu edukacyjnego.
Niestety, międzynarodowe badania pokazują, że polscy uczniowie słabo identyfikują się ze szkołą i często czują się w niej osamotnieni. Polska zajmuje jedno z ostatnich miejsc w badaniu PISA 2022 pod względem poczucia przynależności uczniów do społeczności szkolnej.
Równocześnie badania PIRLS 2021 pokazują, że polscy nauczyciele znajdują się na końcu światowych rankingów, jeśli chodzi o satysfakcję z pracy. Tylko 27% uczniów ma nauczycieli, którzy deklarują wysoki poziom satysfakcji zawodowej, co jest najniższym wynikiem wśród badanych krajów. Nauczyciele w Polsce często narzekają na nadmiar obowiązków, brak wsparcia psychologicznego oraz niskie wynagrodzenia, co wpływa na ich motywację i zaangażowanie.
Wysokie ryzyko wypalenia zawodowego
Wyniki badań PIRLS sugerują, że brak satysfakcji zawodowej zwiększa ryzyko wypalenia zawodowego wśród nauczycieli, co może prowadzić do masowego odchodzenia z zawodu. W Warszawie przeprowadzono badania wśród młodych nauczycieli, którzy pracują w szkole do pięciu lat. Wyniki pokazują, że około połowa z nich myśli o zmianie zawodu, głównie z powodu złych relacji z rodzicami, nadmiernej biurokracji, braku autonomii oraz niskiego społecznego uznania. Czynnikiem, który pozytywnie wpływa na decyzję o pozostaniu w zawodzie, jest natomiast kontakt z dziećmi oraz wspierająca atmosfera w szkole.
Luka pokoleniowa w polskim systemie edukacji
Coraz mniej młodych osób decyduje się na pracę w zawodzie nauczyciela. Badanie PIRLS 2021 pokazuje, że polscy nauczyciele są starsi niż ich koledzy z innych krajów. Średni wiek nauczycieli czwartoklasistów wynosi w Polsce 40 lat, co jest wynikiem znacznie wyższym niż średnia międzynarodowa. Młodzi nauczyciele coraz częściej rezygnują z tego zawodu, co grozi powstaniem luki pokoleniowej w polskim systemie edukacji. Prof. Żytko podkreśla, że choć liczba kandydatów do zawodu nauczyciela maleje, to być może przyciągnie on osoby z prawdziwą pasją i motywacją do pracy w edukacji.
Kwestia dobrostanu nauczycieli i uczniów wymaga natychmiastowej uwagi, aby zapobiec masowemu odpływowi młodych pedagogów oraz powstaniu luki pokoleniowej w polskim szkolnictwie. Lepsze warunki pracy, większe wsparcie psychologiczne oraz podniesienie prestiżu zawodu nauczyciela mogą przyczynić się do poprawy sytuacji.