Mediana zarobków w Polsce poniżej średniej. Najnowsze dane GUS pokazują nierówności płacowe

W listopadzie 2024 roku mediana wynagrodzeń brutto wyniosła 6 842 zł i była wyraźnie niższa od przeciętnej pensji. Najnowszy raport Głównego Urzędu Statystycznego rzuca światło na strukturę płac w Polsce – zarówno pod względem płci, wieku, jak i branży.

Mediana niższa niż średnia

Mediana wynagrodzeń w gospodarce narodowej to wartość, poniżej której zarabia połowa zatrudnionych. W listopadzie 2024 roku wyniosła ona 6 842 zł brutto, co oznacza, że była aż o 18,3% niższa od przeciętnego wynagrodzenia w tym samym okresie, które GUS wyliczył na 8 376,58 zł.

Różnica ta jest znacząca i pokazuje, że wysoka średnia krajowa nie oddaje realnego obrazu płac większości obywateli. To właśnie mediana lepiej ilustruje, ile faktycznie zarabiają Polacy, ponieważ nie jest zawyżana przez najlepiej opłacane stanowiska.

Wynagrodzenia różne w zależności od płci i wieku

Dane GUS pokazują także istotne różnice w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn. Mediana płac dla mężczyzn wyniosła 7 077,6 zł i była wyższa o 462,14 zł niż w przypadku kobiet. Oznacza to, że mężczyźni zarabiali o 3,4% więcej niż mediana ogółem, podczas gdy kobiety otrzymywały o 3,3% mniej.

Najwyższe wynagrodzenia notowano w grupie wiekowej 35–44 lata. Tu mediana sięgnęła 7 119 zł brutto. To przedział, w którym doświadczenie zawodowe spotyka się z aktywnością zawodową na pełnych obrotach.

Gdzie zarabia się najwięcej?

Na strukturę płac wpływa również wielkość przedsiębiorstwa. W firmach zatrudniających co najmniej 1 000 osób mediana wynagrodzeń wyniosła 8 132,27 zł – znacznie powyżej ogólnokrajowego poziomu.

Branżowo najwyższą medianę odnotowano w sektorze górnictwa i wydobycia – aż 13 873,08 zł brutto. Z kolei w ujęciu geograficznym różnice między gminami sięgały nawet 8 104,61 zł.

Skrajności zarobków coraz bardziej widoczne

Rozpiętość dochodów również przyciąga uwagę. W listopadzie 2024 roku 10% najmniej zarabiających osób otrzymało nie więcej niż 4 300 zł brutto. Na drugim biegunie znalazło się 10% najlepiej opłacanych pracowników – ich zarobki zaczynały się od 13 391 zł brutto.

Największe różnice między zarobkami kobiet i mężczyzn wystąpiły właśnie wśród najlepiej opłacanych – w decylu dziewiątym mężczyźni zarabiali średnio o 2 162,49 zł więcej niż kobiety. Jedynym poziomem, na którym nie odnotowano różnic płacowych, był decyl pierwszy.

Struktura wynagrodzeń bez tajemnic

Dane GUS pokazują, że choć przeciętne wynagrodzenie w Polsce rośnie, to mediana nadal pozostaje zauważalnie niższa. Oznacza to, że wyższe płace uzyskuje stosunkowo niewielka grupa pracowników, a większość zatrudnionych otrzymuje wynagrodzenia bliższe medianie.

Różnice w wynagrodzeniach w zależności od płci, wieku, sektora gospodarki i lokalizacji podkreślają, jak bardzo zróżnicowany jest polski rynek pracy. To także ważna wskazówka dla decydentów i pracodawców, by przy tworzeniu polityki płacowej brać pod uwagę nie tylko uśrednione dane, ale również rzeczywiste uwarunkowania społeczne i ekonomiczne.