Młodzi dorośli pod presją chorób cywilizacyjnych

Wzrost liczby zachorowań na choroby cywilizacyjne wśród młodych Europejczyków stał się alarmującym sygnałem dla unijnych decydentów. Ministrowie zdrowia krajów Unii Europejskiej nie mają wątpliwości – obecne działania profilaktyczne to za mało, by zatrzymać epidemię chorób układu sercowo-naczyniowego i nowotworów. Potrzeba głębokich zmian, lepszego wykorzystania nowych technologii i – przede wszystkim – skutecznego promowania zdrowego stylu życia.

 

Zagrożenie coraz młodszych pokoleń

 

Choroby cywilizacyjne, takie jak otyłość, cukrzyca, nowotwory czy schorzenia serca, coraz częściej dotykają ludzi przed trzydziestką. Problem ten nie ogranicza się już do starszych pokoleń – styl życia współczesnej młodzieży, oparty na niskiej aktywności fizycznej, diecie bogatej w przetworzone produkty, a także używkach, jak alkohol i papierosy, znacząco zwiększa ryzyko poważnych chorób. Statystyki są niepokojące – w ciągu dekady liczba młodych osób zmagających się z otyłością i cukrzycą podwoiła się.

 

Tendencja ta zwiastuje, że w perspektywie kilkunastu lat Europa może zmierzyć się z falą przedwczesnych zachorowań na choroby układu krążenia. Tymczasem, jak podkreślają eksperci, aż 70% przypadków można by uniknąć, gdyby w odpowiednim momencie wprowadzono działania profilaktyczne

.

Styl życia kluczem do zdrowia

 

Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia to właśnie styl życia odpowiada aż za połowę wpływu na nasze zdrowie. Zaledwie 10% to zasługa systemu opieki zdrowotnej. Dlatego też skuteczna profilaktyka chorób cywilizacyjnych musi koncentrować się na promowaniu codziennych wyborów – od aktywności fizycznej, przez zdrowe żywienie, po rezygnację z używek.

 

Równolegle konieczne jest wsparcie systemowe. Ministrowie zdrowia krajów UE apelują o zrównoważenie cen – by zdrowa żywność przestała być droższą alternatywą dla produktów wysokoprzetworzonych. Podkreślają też potrzebę tworzenia przestrzeni sprzyjających zdrowym wyborom: lepszych programów edukacyjnych, udogodnień sportowych czy dostępnych porad dietetycznych.

 

Nowa strategia zdrowia publicznego

 

W odpowiedzi na rosnący kryzys zdrowotny Unia Europejska rozważa wprowadzenie nowego planu działania w zakresie chorób sercowo-naczyniowych. Kluczowym celem jest zmniejszenie przedwczesnej umieralności o 30% do 2030 roku. Choć Polska i Hiszpania wdrażają już własne strategie, większość państw członkowskich wciąż nie posiada odpowiednich planów prewencyjnych.

 

Unijny program zdrowotny EU4Health 2021–2027 zakłada szereg działań mających wzmocnić systemy opieki zdrowotnej, poprawić diagnostykę i zwiększyć dostęp do profilaktyki. Jednym z elementów ma być wykorzystanie sztucznej inteligencji i technologii genetycznych, które mogą umożliwić personalizację leczenia i dopasowanie strategii zdrowotnych do indywidualnych potrzeb pacjentów.

 

Systemy opieki zdrowotnej pod presją

 

Coraz większa liczba pacjentów z chorobami cywilizacyjnymi oznacza ogromne obciążenie dla systemów ochrony zdrowia w całej Europie. Leczenie powikłań cukrzycy, otyłości czy chorób serca wiąże się z wysokimi kosztami i koniecznością zapewnienia długoterminowej opieki. Tymczasem wciąż zbyt mało środków przeznacza się na działania profilaktyczne, które mogłyby zapobiec tym wydatkom.

 

Jak zaznacza minister zdrowia Izabela Leszczyna, nie da się dalej godzić z faktem, że społeczeństwo nieświadomie napędza spiralę chorób, a system zdrowotny zmuszony jest do reagowania na skutki, zamiast działać z wyprzedzeniem. Potrzebne są zmiany legislacyjne, edukacja społeczna i konsekwentne działania rządowe.

 

Walka z chorobami cywilizacyjnymi wśród młodych Europejczyków staje się jednym z najważniejszych wyzwań zdrowotnych XXI wieku. Bez silnej, skoordynowanej polityki zdrowotnej na poziomie krajowym i europejskim oraz realnego wsparcia dla zdrowego stylu życia, liczba przedwczesnych zgonów będzie rosnąć. Unijna inicjatywa może być pierwszym krokiem do odwrócenia niepokojących trendów i stworzenia Europy zdrowszych pokoleń.