Konnichiwa Tokio (12) – Skateboarding

Skateboarding to jedna z nowych dyscyplin olimpijskich, w której w Tokio po raz pierwszy zostaną rozdane medale. Rywalizacja odbędzie się w dwóch konkurencjach – parku i streecie. Na tokijskim skateparku zobaczymy jedną reprezentantkę Polski – Amelię Brodkę.

Garść historii

Korzeni skateboardingu należy szukać w surfingu. Jazda na deskorolce pojawiła się w Kalifornii w latach 40. XX wieku jako lądowy odpowiednik szaleństwa na falach. Popularność tego sportu zaczęła rozwijać się w latach 70. w wyniku... suszy. Przez brak wody w Kalifornii miejscowe baseny pozostawały nie napełnione, co wykorzystywali lokalni prekursorzy deskorolki. Puste baseny były dla nich pierwszymi skateparkami, w których wykonywali ewolucje. Od tego momentu zaczęto przygotowywać prawdziwe skateparki, na które składały się różnego rodzaju rampy i przeszkody, lecz równolegle rozwijał się skateboarding uliczny. Skaterzy do jazdy i trików wykorzystywali i wciąż wykorzystują, elementy architektury miejskiej, takie jak poręcze czy schody. Z tego względu w oczach wielu, szczególnie władz, przez lata uchodzili niemal za wandali, a ich aktywność potępiano. Dlatego też wokół deskorolki zawiązała się szczególna subkultura wyróżniająca się własnym stylem ubioru (szczególnie butami), muzyką, czy grami komputerowymi, jak legendarna Tony Hawk's Pro Skater.

Tony Hawk to zresztą bodaj największa legenda tej dyscypliny. To on w dużej mierze przyczynił się do profesjonalizacji deskorolki i tego, że skateboarding nie jest już tylko aktywnością, kłującą w oczy konserwatywnych mieszkańców amerykańskich osiedli, ale pełnoprawną dyscypliną sportową. Stopniowa standaryzacja skateboardingu to wynik ostatnich 25 lat jego rozwoju. To w tym czasie zaczęły się pojawiać zawody i zawiązywać organizacje. Nie każdemu to w smak. Wielu skaterskich ortodoksów jest oburzona, że deskorolka trafiła na igrzyska olimpijskie, bo wciąż traktują skateboarding przede wszystkim jako kontrkulturę. Ich jednak w Tokio nie zobaczymy, więc nie ma sensu się na ten temat rozpisywać.

Zasady

W Tokio zobaczymy dwie skateboardowe konkurencje – park i street, czyli po prostu odmiany skateparkową i uliczną. Konkurencji istnieje więcej, jak chociażby vert, czyli rampa, w której największe sukcesy odnosiła Amelia Brodka, ale tylko te dwie zdobyły uznanie organizatorów igrzysk.

Park odbywa się, jak już zostało wspomniane, w skateparku. Ze względu na opisywaną basenową genezę swojego istnienia, ma on zwykle kształt dużej betonowej misy o nieregularnym dnie i z nielicznymi przeszkodami. Wykorzystując jej ściany skaterzy rozpędzają się, a z wykorzystaniem krawędzi, przeszkód, czy kształtu dna wykonują ewolucje. Rywalizacja podzielona jest zwykle na trzy fazy – kwalifikacje, półfinały i ośmioosobowy finał. W czasie każdej z nich skaterzy wykonują od dwóch do czterech przejazdów (liczba ta zmienia się z zawodów na zawody), które trwają od 30 do 50 sekund (zwykle 45), ale są natychmiast przerywane w razie upadku. Wynikiem zawodnika jest najlepszy przejazd w danej fazie, a ocena leży w gestii pięciu sędziów, przyznających punkty w skali od 0 do 100 – im wyższa, tym lepsza. Dwie skrajne noty są odrzucane, a z pozostałych wyciągana jest średnia. Przy ocenie brane pod uwagę są trudność, różnorodność i jakość wykonania trików; wykonanie przejazdu, przy wzięciu pod uwagę takich elementów jak flow, płynność, agresja; wykorzystanie infrastruktury i przeszkód, konsekwencja i powtarzalność. Uff... Dużo tego, a można by rozbić nawet bardziej szczegółowo.

Street wbrew nazwie nie odbywa się na ulicy (tam się jedynie trenuje na co dzień), a na imitującej ją skateplazie. Na takowej znajdziemy wiele schodów, poręczy, krawężników, małych ramp czy skoków. O ile znowu mamy do czynienia z formatem kwalifikacje – półfinały – finał, o tyle już sposób osiągania ostatecznego wyniku i skala oceniania jest inna, bo od 0 do 10 (choć ocenia się podobne elementy). W kwalifikacjach zwykle, podobnie jak w parku, odbywają się dwa do czterech przejazdów i liczy się najlepszy wynik. Półfinały również mogą być tak rozgrywane, ale zwykle są przeprowadzane tak jak finał, a więc najpierw odbywają się dwa przejazdy, a potem skaterzy prezentują pięć pojedynczych trików. Po zakończeniu rywalizacji w danej fazie każdy ma więc siedem ocen, a cztery najlepsze składają się na jego końcową notę. Może dojść do sytuacji, w której wszystkie cztery to oceny trików, nie przejazdów.