Sekret stulatków - najnowsze badanie

W najnowszym badaniu, przeprowadzonym przez grupę naukowców z Holandii, wykazano nowe przesłanki dotyczące lepszego i sprawniejszego życia w późnej starości. Wyniki wskazują (m.in.) na wagę sprawności fizycznej, poziomu wykształcenia czy też sprawności wzroku oraz słuchu w wieku starczym względem zachowania zdolności wielu funkcji poznawczych, przekładających się na długie życie jednostki.

Zrozumienie mechanizmów związanych z długowiecznością i zdrowiem poznawczym może doprowadzić nas do uzyskania recepty na skuteczne i pozytywne starzenie się. Jest to niezwykle ważne, patrząc na odsetek ludzi dożywających 100 lat, bowiem już w wieku 70 lat blisko 15% osób na całym świecie doświadcza różnych form demencji. Liczba ta wzrasta do prawie 35% w grupie wiekowej powyżej 90 lat. Mimo to niektórzy potrafią cieszyć się życiem powyżej wskazanej granicy wieku.

Pytanie, jakie zadali sobie w związku z tym badacze z Holandii w najnowszym badaniu podłużnym, brzmiało: co sprawia, że niektórzy dożywają 100 lat, a inni niekoniecznie? By to sprawdzić, naukowcy zrekrutowali 330 stulatków, których opiekunowie potwierdzili ich pozytywny stan psychiczny i fizyczny. Uczestnicy przeszli szeroko zakrojone testy funkcji poznawczych, w tym: pamięci, uwagi, umiejętności podejmowania decyzji czy też szybkości przetwarzania informacji.

Zebrane dane badacze połączyli z informacjami dotyczącymi płci, wieku, wykształcenia, sprawności wzroku i słuchu oraz stopnia zdrowia fizycznego. Naukowcy obserwowali życie uczestników aż do ich śmierci bądź do momentu zakończenia badania. Na tej podstawie otrzymali jednocześnie zaskakujące, jak i przewidywalne wyniki.

Przede wszystkim u uczestników badania nie zauważono większych spadków funkcji poznawczych. Wyjątkiem były ubytki w pamięci krótkotrwałej. Ponadto większość z nich zachowała zdolność sprawnego podejmowania decyzji, umiejętność wymyślania listy słów oraz odtwarzania rysunku szczegół po szczególe.

Po śmierci 44 uczestników wykonano także sekcję zwłok w celu zmierzenia blaszek i splotów białka w mózgach zmarłych, które mogą wskazywać na oznaki choroby Alzheimera. Mimo iż wielu z nich odznaczało się blaszkami w mózgu typowymi dla wyróżnionej choroby, żaden z uczestników badania nie wykazywał za życia oznak tej przypadłości.

Naukowcy również odkryli kilka cech wspólnych badanych stulatków. Większość z nich osiągnęła wysoki poziom wykształcenia lub zaawansowany poziom wyszkolenia w danym zawodzie. Ponad połowa żyła samodzielnie, a większość miała sprawny wzrok i słuch. Badani prowadzili także stosunkowo aktywny styl życia i byli sprawni fizycznie.

Zdaniem naukowców nie można jednak stworzyć recepty względem tego, jak zachować bystry umysł w późnej starości. Istnieje wiele czynników indywidualnych. Z kolei badani stulatkowie dają nam pewne wskazówki, w jaki sposób można utrzymać wybrane funkcje życiowe na dobrym poziomie i jak uniknąć starzenia neurologicznego.

Źródła: Psychology Today/ The Bronfenbrenner Center for Translational Research at Cornell University/ N. Beker, A. Ganz, M. Hulsman (i in.), Association of Cognitive Function Trajectories in Centenarians With Postmortem Neuropathology, Physical Health and Other Risk Factors for Cognitive Decline, „JAMA Network Open” 2021, nr 4 (1), doi: 10.1001/jamanetworkopen.2020.31654.