Edward VIII Windsor. Koronacja, kryzys i abdykacja w roku 1936

Edward VIII Windsor. Koronacja, kryzys i abdykacja w roku 1936

  • Dodał: Patryk Domański
  • Data publikacji: 11.05.2024, 21:00

Rok 1936 przyniósł Europie jak i całemu światu mnóstwo zmian i wydarzeń, które swój rozwój będą miały trzy lata później lub dopiero po II Wojnie Światowej. Rozwiązanie parlamentu w Hiszpanii, remilitaryzacja Nadrenii czy też aneksja Etiopii przez Faszystowskie Włochy Mussoliniego i jego ambicje kolonialne to tylko kilka z nich. W Wielkiej Brytanii jednak zapanował kryzys wewnętrzny, na najwyższym szczeblu.

 

Na wyspach brytyjskich, pozornie odizolowanych od tych wszystkich wydarzeń kanałem La Manche, panowała już od stycznia sytuacja nadzwyczajna związana ze śmiercią ówczesnego króla Wielkiej Brytanii, Jerzego V. Władca zmarł w nocy 20 styczniu 1936 roku i już wtedy zgodnie ze wszystkimi procedurami jego najstarszy syn, Edward, wstąpił na tron. Sam Jerzy V bardziej upatrywał w roli władcy młodszego syna, Alberta, lecz z góry ustanowione zasady i tradycja typowała na władcę Edwarda

 

Samo społeczeństwo, prócz głębokiego żalu spowodowanego śmiercią Jerzego V, widziało wiele nadziei w rządach nowego, współczesnego Króla który pomoże w kryzysach trapiących kraj i doda otuchy całemu Imperium w tym przedwojennym okresie.

 

Edward VIII na tym etapie spotykał się z mężatką, amerykanką Wallis Simpson co już budziło pierwsze kontrowersje. W roku 1936 Król wielokrotnie widywany był z kochanką, co dwór zawsze ignorował ze względu na zachowaniu względnej przyzwoitości w rodzinie królewskiej aby dodatkowo nie podburzać obywateli, ale za to prasa zagraniczna jak i opinia publiczna sama w sobie była całkowicie przeciwna małżeństwu Króla z "niemoralnie do zaakceptowania" wyżej wspomnianą rozwódką i de facto całkowicie nieznaną dla narodu kobietą. Brytyjczycy nie widzieli Simpson jako swojej Królowej a kościół stanowczo uznał takie małżeństwo za niedopuszczalne. Powód? Wallis Simpson wciąż była mężatką a jej rozwód miał się dopiero odbyć. 

 

Po rozwodzie Wallis Simpson, Edward VIII w listopadzie 1936 wyraził oficjalną chęć poślubienia swojej wybranki. Gabinet Brytyjski oraz rządy dominiów (kolonii Wielkiej Brytanii) odrzuciły ten pomysł i uznali za niedorzeczny oraz niemożliwy do zrealizowania przez Króla, ze względu na niezadowolenie kościoła oraz opinii publicznej. Król poinformował więc rząd, że abdykuje, jeżeli nie będzie mógł spełnić swojego pragnienia.

 

W grudniu 1936 odbyło się kolejne spotkanie premiera Stanleya Baldwina oraz Edwarda VIII, na którym ten pierwszy przedstawił władcy możliwe rozwiązania obecnego kryzysu. Pierwszym opcją było zrezygnowanie ze ślubu z Wallis, drugą było poślubienie jej wbrew opinii rządu i społeczeństwa albo abdykowanie na rzecz młodszego brata. Edward nie miał zamiaru rezygnować ze ślubu oraz nie chciał też doprowadzać do eskalacji konfliktu politycznego wewnątrz parlamentu więc ten wybrał abdykacje.

 

Książe Windsoru, bo taki tytuł otrzymał Edward VIII po abdykacji, wyjechał ze swoją ukochaną do Francji, aby tam w majestatycznym zamku wyprawić swój ślub. Małżeństwo mieszkało od tego czasu kolejno we Francji, Hiszpanii a następnie w Portugalii, w której Edward pomieszkiwał u bankiera sympatyzującego z nazizmem. Książe przejawiał pronazistowskie sympatię od dłuższego czasu. Sam Hitler widział w nim sojusznika i uznał jego abdykację "za wielką stratę". Przypuszcza się, że Edward VIII w oczach Adolfa Hitlera miał stanąć na czele faszystowskiego rządu Wielkiej Brytanii w przypadku wygrania przez Niemców wojny. Te powiązania i podejrzane kontakty z nazistami, skłoniły rodzinę i rząd Wielkiej Brytanii do wysłania go jak najdalej od tej ideologii. Wysłano go na Bahamy w roli gubernatora, gdzie pozostał do 1945 roku. 

 

Po wojnie na światło dziennie wyszły dokumenty które informowały o ścisłych kontaktach Edwarda z III Rzeszą. W tych dokumentach była między innymi mowa o tym, że były król namawiał Niemców do dalszych bombardowań Wielkiej Brytanii w trakcie wojny, powołując się na to, że szybciej doprowadzi to do pokoju. Ówczesna Królowa Elżbieta II związku z tymi informacjami, zakazała Edwardowi i jego żonie wstępu do Wielkiej Brytanii, co się zmieniło dopiero 10 marca 1965, kiedy książę był operowany w Londynie z powodu odklejenia siatkówki. Od tamtego czasu Edward regularnie odwiedzał Anglię.

 

Książe Windsoru zmarł 28 maja 1972 z powodu zaawansowanego raka krtani w ramionach swojej żony w Paryżu.