Bezcenne dzieło z XV wieku w polskich zbiorach

Środowisko naukowe w Polsce i na świecie zyskało niezwykłą okazję do pogłębienia wiedzy o późnośredniowiecznej Europie. W Bibliotece Prowincji Ojców Bernardynów w Krakowie odnaleziono fragment rzadkiego inkunabułu z XV wieku. Znalezisko wzbogaca polską inkunabulistykę o kolejny tytuł bezcennego dzieła i stanowi ważny wkład w badania nad historią piśmiennictwa.

Odkrycie w sercu Krakowa

Unikalnego znaleziska dokonał zespół naukowców Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, prowadzony przez prof. dr hab. Jolantę M. Marszalską. Było to częścią projektu badawczego finansowanego z Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, którego celem jest katalogowanie inkunabułów przechowywanych w Bibliotece Prowincji oo. Bernardynów pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Krakowie.

 

Odnaleziony fragment został dołączony do dzieła „Aurea Biblia” autorstwa Rampigollisa i Bindo de Senis, wydanego w Ulm w 1475 roku. Szczegółowa analiza wykazała, że jest to fragment traktatu autorstwa Tomasza z Akwinu, zatytułowanego „De periculis contingentibus circa sacramentum Eucharistiae”, wydanego około 1476 roku.

Wyjątkowość odnalezionego dzieła

W międzynarodowych bazach danych, takich jak Incunabula Short Title Catalogue (ISTC), znajduje się zaledwie 24 egzemplarze tego inkunabułu. Dzieło Tomasza z Akwinu nie było dotąd notowane w polskich zbiorach bibliotecznych, zarówno przed II wojną światową, jak i obecnie. Oznacza to, że Polska wzbogaciła swoje zasoby o wyjątkowo rzadki wolumin, który otwiera nowe możliwości badawcze.

Odnaleziony fragment pozwoli naukowcom zgłębić zarówno recepcję myśli Tomasza z Akwinu, jak i kontekst kulturowy oraz religijny, w którym powstawały tego typu dzieła. Znalezisko podkreśla również znaczenie Krakowa jako ośrodka intelektualnego, który przez wieki gromadził skarby piśmiennicze.

Historia i znaczenie inkunabułów

Inkunabuły, czyli druki powstałe przed rokiem 1501, mają niezwykłą wartość historyczną i naukową. Stanowią pomost między rękopiśmiennictwem a drukiem, ukazując wczesny rozwój typografii. Odnaleziony fragment dzieła Tomasza z Akwinu, autorstwa jednego z pionierów drukarstwa Johanna Zainera z Ulm, jest doskonałym przykładem tego okresu.

 

Polska inkunabulistyka, dzięki takim odkryciom, wzbogaca swoją bazę o kolejne świadectwa późnośredniowiecznego życia intelektualnego. Warto dodać, że proces katalogowania tych dzieł jest niezwykle żmudny i wymaga interdyscyplinarnej współpracy historyków, konserwatorów i bibliologów.

Ochrona i promocja dziedzictwa

Odnalezienie fragmentu traktatu Tomasza z Akwinu jest kolejnym krokiem w dokumentowaniu i ochronie dziedzictwa piśmienniczego. Polskie biblioteki naukowe pełnią istotną rolę w badaniach nad inkunabułami, a każde nowe odkrycie przyciąga uwagę nie tylko krajowych, ale i zagranicznych badaczy.

 

Prace prowadzone w krakowskiej bibliotece Ojców Bernardynów pokazują, jak ważne jest systematyczne eksplorowanie zasobów. Dzięki temu możliwe jest nie tylko odkrywanie nowych skarbów, ale również popularyzowanie wiedzy o znaczeniu i wartości dawnych druków w kulturze europejskiej.

Znaczenie dla polskiej humanistyki

Znalezisko podkreśla, jak istotne są projekty badawcze wspierane przez instytucje takie jak Narodowy Program Rozwoju Humanistyki. Dzięki finansowaniu takich inicjatyw możliwe jest odkrywanie i katalogowanie cennych zabytków piśmiennictwa.

 

Przedstawiciele zespołu badawczego zaznaczają, że odnaleziony fragment inkunabułu to nie tylko sukces naukowy, ale także ważny wkład w ochronę dziedzictwa kulturowego. To odkrycie otwiera nowe perspektywy dla badań nad późnośredniowiecznym piśmiennictwem w Europie i umacnia pozycję Polski w międzynarodowej inkunabulistyce.

 

Odkrycie fragmentu dzieła Tomasza z Akwinu w krakowskiej bibliotece Bernardynów to wydarzenie o ogromnym znaczeniu dla polskiej nauki. Rzadkość odnalezionego inkunabułu i jego historyczna wartość czynią z niego cenny obiekt badań. Sukces projektu badawczego pokazuje, jak ważna jest dbałość o zasoby biblioteczne i ich systematyczne dokumentowanie, które może przynieść zaskakujące odkrycia.