Rosnący problem e-papierosów wśród młodzieży
- Data publikacji: 03.02.2025, 11:22
E-papierosy stały się jednym z najpoważniejszych wyzwań zdrowotnych wśród młodzieży. Pomimo planowanych zmian w prawie, eksperci alarmują, że podjęte działania są zaledwie krokiem w dobrą stronę, ale daleko im do skutecznego rozwiązania problemu.
E-papierosy coraz popularniejsze wśród nastolatków
Z danych wynika, że e-papierosy cieszą się rosnącą popularnością wśród młodzieży w wieku 13–15 lat. Badania „Global Youth Tobacco Survey” pokazują, że po papierosy elektroniczne sięga już ponad 20 proc. nastolatków w Polsce. Szczególnie niepokojący jest wzrost odsetka dziewcząt korzystających z tych wyrobów – z 19 proc. w 2016 roku do ponad 23 proc. w 2022 roku. Chłopcy również pozostają w grupie ryzyka, choć ich liczba zmniejszyła się z 28 proc. do 21 proc.
Eksperci podkreślają, że wzrost popularności e-papierosów wynika z celowego marketingu skierowanego do młodych ludzi. Kolorowe opakowania, szeroka gama smaków i łatwa dostępność w internecie sprawiają, że są one atrakcyjne dla nastolatków. Dodatkowo młodzi ludzie, ze względu na niedojrzałość emocjonalną i brak umiejętności przewidywania długoterminowych konsekwencji, są bardziej podatni na uzależnienia.
Nowelizacja ustawy – krok w dobrą stronę, ale to za mało
Rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Zakłada on zakaz sprzedaży e-papierosów (zarówno z nikotyną, jak i bez) oraz woreczków nikotynowych osobom poniżej 18. roku życia. Co więcej, planowane jest ograniczenie ich używania w miejscach publicznych, gdzie obecnie obowiązuje zakaz palenia.
Choć nowe przepisy mogą pomóc ograniczyć dostępność e-papierosów wśród nieletnich, specjaliści zwracają uwagę, że to wciąż niewystarczające działanie. Problemem pozostaje m.in. sprzedaż internetowa, która umożliwia młodzieży łatwy zakup takich produktów bez weryfikacji wieku.
Zdrowotne konsekwencje używania e-papierosów
Wzrost popularności e-papierosów wśród młodzieży to nie tylko problem społeczny, ale również poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego. Używanie papierosów elektronicznych zwiększa ryzyko chorób układu oddechowego i sercowo-naczyniowego. Dodatkowo młodzi ludzie, którzy zaczynają od e-papierosów, często w późniejszym okresie sięgają po tradycyjne papierosy.
Eksperci wskazują również na ryzyko psychologiczne. Uzależnienie od nikotyny w młodym wieku wpływa na rozwój mózgu, obniża zdolność koncentracji i zwiększa podatność na inne nałogi.
Co jeszcze można zrobić?
Specjaliści apelują o dalsze zmiany w przepisach, które skutecznie ograniczą dostępność e-papierosów dla młodzieży. Proponują m.in. całkowity zakaz sprzedaży jednorazowych e-papierosów, które są tanie i łatwe w użyciu, co czyni je szczególnie atrakcyjnymi dla młodych ludzi.
Konieczne jest także wprowadzenie surowszych regulacji dotyczących sprzedaży internetowej. Weryfikacja wieku powinna być obowiązkowa przy każdym zakupie online, a firmy łamiące przepisy powinny ponosić surowe konsekwencje.
E-papierosy stały się poważnym zagrożeniem dla zdrowia młodych Polaków. Choć nowe przepisy mogą ograniczyć ich dostępność, eksperci zgodnie twierdzą, że to zbyt mało, by skutecznie walczyć z problemem. Tylko kompleksowe działania, obejmujące zarówno zakazy sprzedaży, jak i edukację oraz kontrolę rynku, mogą przynieść realne efekty.