Sektor mleczarski w obliczu rosnącej konkurencji

Polski sektor mleczarski od lat dynamicznie się rozwija i zajmuje czołowe miejsce w Europie. Obecnie Polska jest trzecim co do wielkości producentem mleka w Unii Europejskiej i dwunastym na świecie. Mimo tych sukcesów, branża staje przed licznymi wyzwaniami – rosnącymi kosztami produkcji, zaostrzającymi się regulacjami środowiskowymi oraz silną konkurencją międzynarodową. W odpowiedzi na te zmiany organizacje branżowe opracowały strategię, która ma wyznaczyć kierunki rozwoju sektora i zapewnić jego długoterminową stabilność.

 

Nowa strategia dla polskiego mleczarstwa

„Strategia dla branży mleczarskiej w Polsce” to dokument przygotowany przez kluczowe organizacje sektora, takie jak Polska Izba Mleka, Związek Polskich Przetwórców Mleka czy Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich. Jego celem jest wskazanie, w jakim kierunku powinna rozwijać się produkcja mleka i przetworów mlecznych, aby sprostać wymaganiom rynkowym oraz unijnym regulacjom.

 

Według Marcina Hydzika, prezesa Związku Polskich Przetwórców Mleka, strategia ta ma charakter długofalowy i będzie dostosowywana do zmieniających się realiów gospodarczych. Dokument wskazuje na konieczność ekspansji na rynki zagraniczne, gdyż produkcja mleka w Polsce przewyższa krajowe zapotrzebowanie. Obecnie około 30% krajowej produkcji trafia na eksport, głównie do krajów Unii Europejskiej, ale także na Bliski Wschód i do Afryki Północnej.

 

Eksport i rosnąca konkurencja na rynku globalnym

Zwiększenie eksportu stało się koniecznością dla polskich producentów mleka. Choć polski nabiał cieszy się dobrą opinią na międzynarodowych rynkach, to branża musi konkurować z takimi gigantami, jak Nowa Zelandia czy Stany Zjednoczone. Dodatkowo niektóre kraje, np. Chiny, dążą do samowystarczalności w zakresie produkcji mleka, co może wpłynąć na spadek zapotrzebowania na importowane produkty mleczarskie.

 

Aby zwiększyć swoją konkurencyjność, polscy producenci muszą postawić na innowacje, zrównoważoną produkcję oraz optymalizację kosztów. Jednym z kluczowych wyzwań są wysokie koszty pracy, transportu i energii, które obciążają sektor.

 

Wzrost wydajności i przyszłość branży

Ostatnie trzy dekady przyniosły znaczący wzrost wydajności w sektorze mleczarskim. Średnia wydajność mleczna wzrosła z 3200 kg do 7500 kg mleka na krowę rocznie, a polskie gospodarstwa produkują obecnie średnio 100 tys. litrów mleka rocznie. Jednak, aby sprostać przyszłym wymaganiom rynkowym i środowiskowym, produkcja powinna wzrosnąć o kolejne 5–10 razy.

 

Koszty dostosowania się do unijnych regulacji dotyczących ochrony środowiska będą coraz większym obciążeniem dla rolników. Wsparcie systemowe, zarówno ze strony rządu, jak i Unii Europejskiej, będzie kluczowe dla dalszego rozwoju branży.

 

Czy mleczarstwo powinno być uznane za sektor strategiczny?

Wielu ekspertów i przedstawicieli branży uważa, że mleczarstwo powinno zostać uznane za infrastrukturę krytyczną, co pozwoliłoby na lepszą ochronę sektora w przypadku kryzysów, takich jak przerwy w dostawach energii czy cyberataki. Obecnie Ministerstwo Rolnictwa prowadzi prace nad nowelizacją ustawy o zarządzaniu kryzysowym, co mogłoby wzmocnić bezpieczeństwo tego sektora.

 

Polskie mleczarstwo stoi przed wielkimi wyzwaniami, ale także szansami na dalszy rozwój. Wzrost produkcji, ekspansja na rynki zagraniczne i dostosowanie do nowych regulacji to kluczowe elementy strategii branżowej. Jednak, aby sektor mógł skutecznie konkurować na globalnym rynku, konieczne jest wsparcie systemowe oraz przemyślane inwestycje w zrównoważoną produkcję.